20 februari 2019
In het verleden kozen mensen er regelmatig voor om hun woning al bij leven over te dragen aan de kinderen, onder voorbehoud van vruchtgebruik. Door verschillende wetswijzigingen is deze keuze inmiddels minder aantrekkelijk geworden. Door de recente wijzigingen in de Wet langdurige zorg (Wlz) en de daarmee samenhangende eigen bijdrage voor zorgkosten, wordt nu regelmatig de vraag gesteld of de woning alvast op naam van de kinderen kan worden gezet. Jazeker, dat kan. Maar is dat wel verstandig?
1. Als één van de ouders is opgenomen in een zorginstelling, terwijl de andere ouder nog thuis woont, is slechts de “lage eigen bijdrage” verschuldigd. De woning valt dan bovendien in Box 1 van de Inkomstenbelasting en telt niet mee voor de vermogenstoets van de Wlz. Bij de berekening van de eigen bijdrage wordt namelijk slechts rekening gehouden met het inkomen uit arbeid en met het inkomen uit sparen en beleggen (Box 3). De eigen woning telt dus niet mee, zolang nog minimaal één gezinslid daarin woont.
2. Een overdracht van de woning brengt kosten met zich mee: overdrachtsbelasting, mogelijkerwijs schenkbelasting, notariskosten en kadasterkosten. Er moeten voldoende liquide middelen zijn om deze kosten te kunnen betalen en bovendien moeten deze kosten ‘de moeite waard’ zijn.
3. Nadat de (blote) eigendom van de woning is overgedragen aan de kinderen, ontvangen de ouders de koopsom, die zij moeten opgeven in Box 3. (Als de kinderen de koopsom niet betalen maar schuldig blijven, dan moeten de ouders hun vorderingsrecht opgeven; dat komt fiscaal op hetzelfde neer.) De ouders zijn vanaf dat moment jaarlijks “box 3 belasting” (vermogensrendementsheffing) verschuldigd over de waarde van de woning. Die belasting zou niet verschuldigd zijn als er geen overdracht van de woning had plaatsgevonden, want dat zou de woning onbelast zijn gebleven in Box 1.
4. Bij de ouders is de Box 1 woning als het ware omgezet in Box 3 vermogen, bestaande uit een koopsom op de bankrekening ofwel een vorderingsrecht op de kinderen. En het is nu juist dat Box 3 vermogen dat meetelt bij de berekening van de zorgkosten…
5. In artikel 10 van de Successiewet is een antimisbruik bepaling opgenomen, die ziet op de overdracht van een woning aan de kinderen, onder voorbehoud van een “genotsrecht”, zoals vruchtgebruik. Van zo’n genotsrecht is al snel sprake, als de ouders zelf in de woning blijven wonen. Op grond van artikel 10 wordt de woning dan bij overlijden van de ouders fiscaal alsnog als een erfenis aangemerkt en dan is er door de kinderen erfbelasting verschuldigd over het verschil tussen de waarde van de woning ten tijde van het overlijden en de betaalde koopsom. De toepassing van deze anti-misbruikregel kan slechts worden voorkómen als de ouders minimaal 6% van de waarde aan jaarlijkse huur betalen. Dat is nogal wat.
Gezien het vorenstaande, is het voor de meeste mensen niet meer aantrekkelijk om de woning bij leven over te dragen aan de kinderen. Wat kunt u wel doen? Maak gerust een afspraak via onze receptie.
Mw. mr. E.M. (Liesbeth) Verhagen
_____________________________________
1